آریتمی قلبی

آریتمی قلبی یا اختلال در ریتم قلب معمولا در اثر عملکرد نامناسب پیام‌های الکتریکی هماهنگ‌کننده ضربان قلب به وجود می‌آید و به افزایش یا کاهش ضربان یا نامنظم شدن آن منجر می‌شود. آریتمی قلبی ممکن است به صورت بال بال زدن یا تپش قلب توصیف شود که گاهی اوقات هم بی‌خطر است. با این حال، بعضی از آریتمی‌ها ممکن است با علائم و نشانه‌های آزاردهنده و در بعضی موارد کُشنده همراه باشند.

درمان آریتمی قلبی اغلب به کنترل یا حذف ضربان‌های سریع، آهسته یا نامنظم منجر می‌شود. علاوه بر این، از آنجا که آریتمی‌های آزاردهنده اغلب در اثر مشکل قلبی تشدید می‌شوند، می‌توان با تغییر سبک زندگی از پیشرفت آن‌ها جلوگیری کرد.

فهرست محتوا
ضربان طبیعی قلب چگونه است؟
انواع آریتمی قلبی
۱. تاکیکاردی در دهلیزها
۲. تاکیکاردی در بطن‌ها
۳. برادیکاردی
۴. ضربان‌های زودرس
علائم آریتمی قلبی
چه زمانی باید به پزشک متخصص قلب مراجعه کرد؟
فیبریلاسیون بطنی
علل آریتمی قلبی
عوامل خطر آریتمی قلبی
عوارض آریتمی قلبی
نحوه تشخیص آریتمی قلبی
درمان آریتمی قلبی
۱. درمان برادیکاردی
۲. درمان تاکیکاردی
۳. ابزارهای قابل کاشت
۴. جراحی
هنگام ملاقات با پزشک قلب چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
پیش‌گیری از آریتمی قلبی
سوالات متداول
کلام پایانی درباره آریتمی قلبی
ضربان طبیعی قلب چگونه است؟
قلب از چهار حفره تشکیل شده است. دو حفره بالایی را «دهلیز» و دو حفره پایینی را «بطن» می‌نامند. ریتم قلب معمولا توسط یک ضربان‌ساز طبیعی (گره سینوسی-دهلیزی یا SA) واقع در دهلیز راست کنترل می‌شود.

گره SA پیام‌های الکتریکی آغازکننده هر ضربان را تولید می‌کند. این پیام‌ها باعث انقباض عضلات دهلیزها و تخلیه خون به بطن‌ها می‌شوند. پیام‌های الکتریکی مذکور در نهایت به گره دهلیزی-بطنی یا AV می‌رسند که شامل گروهی از سلول‌های منحصر به فرد است. این گره پیش از انتقال پیام‌های الکتریکی به بطن‌ها، سرعت آن‌ها را کاهش می‌دهد. این موضوع باعث می‌شود پیام‌های الکتریکی با اندکی تاخیر به بطن‌ها برسند.

اهمیت این تاخیر این است که به بطن‌ها اجازه می‌دهد که فرصت کافی برای پر شدن با خون را داشته باشند. پس از رسیدن پیام‌های الکتریکی به بطن‌ها، این بخش‌ها منقبض می‌شوند و خون را به ریه یا بقیه بخش‌های بدن پمپ می‌کنند. در یک قلب سالم، این فرآیند معمولا به آرامی صورت می‌گیرد و باعث ایجاد ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان در دقیقه می‌شود.

بیشتر بخوانید: احیای قلبی ریوی- آموزش گام به گام CPR

امواج الکتریکی قلب
ریتم قلب توسط یک ضربان‌ساز طبیعی که در دهلیز راست قرار دارد، کنترل می‌شود.
انواع آریتمی قلبی
پزشکان آریتمی قلبی را نه تنها بر اساس محل آن‌ها، بلکه بر اساس تغییری که در ضربان قلبی ایجاد می‌کنند طبقه‌بندی می‌کنند. انواع آریتمی‌ها به شرح زیر هستند:

نوع آریتمی ویژگی‌ها
تاکیکاردی به معنی ضربان قلب بیش از ۱۰۰ بار در دقیقه است.
برادیکاردی به معنی ضربان قلب کمتر از ۶۰ بار در دقیقه است.
توجه کنید که تمام تاکیکاردی‌ها یا برادیکاردی‌ها به معنی وجود بیماری قلبی نیستند. به عنوان مثال، هنگام ورزش ضربان قلب افزایش پیدا می‌کند تا اکسیژن کافی در اختیار بافت‌های مختلف بدن قرار بگیرد. همچنین در هنگام خواب یا استراحت مطلق، ضربان قلب کاهش می‌یابد.

تصویری از پزشکان برتر تخصص
دریافت نوبت حضوری از بهترین متخصصان قلب و عروق
دریافت نوبت
۱. تاکیکاردی در دهلیزها
تاکیکاردی‌های دهلیزی عبارتند از:

فیبریلاسیون دهلیزی: همان ضربان سریع قلب است که در اثر پیام‌های الکتریکی نامنظم در دهلیز به وجود می‌آید. این پیام‌ها باعث انقباضات سریع و ناهماهنگ در دهلیز می‌شوند. پیام‌های الکتریکی مذکور گره AV را بمباران می‌کنند و این موضوع باعث ضربان سریع و نامنظم در بطن۲ها می شود. فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است گذرا باشد، اما در بعضی از موارد در صورت عدم درمان متوقف نخواهد شد. فیبریلاسیون دهلیزی با عوارض خطرناکی نظیر سکته مغزی همراه است.
فلاتر دهلیزی: فلاتر دهلیزی مشابه فیبریلاسیون دهلیزی است، با این تفاوت که ضربا‌ن‌ها در فلاتر دهلیزی منظم‌تر از فیبریلاسیون دهلیزی هستند. فلاتر دهلیزی هم ممکن است با سکته مغزی همراه باشد.
تاکیکاردی فوق بطنی: تاکیکاردی فوق بطنی یک اصطلاح گسترده است که انواع آریتمی‌ها با منشاء بالاتر از بطن که شامل دهلیزها یا گره AV است را در برمی‌گیرد. به نظر می‌رسد این نوع آریتمی‌ها باعث دوره‌های ناگهان تپش قلب می‌شوند که به یکباره آغاز شده و به یکباره هم پایان می‌یابند.
سندرم ولف پارکینسون وایت: سندرم ولف پارکینسون وایت نوعی تاکیکاردی فوق بطنی است که در آن از بدو تولد یک مسیر الکتریکی اضافی بین دهلیزها و بطن ها وجود دارد. با این حال، ممکن است فرد تا دوران بزرگسالی هم بی‌علامت باشد.
این مسیر اضافی باعث می‌شود پیام‌های الکتریکی بدون گذر از گره AV مستقیما از دهلیز به بطن‌ها برسند که پیامد نهایی آن تشکیل مدارهای کوتاه و ضربان قلب بالا است.
امواج الکتریکی قلب و پزشکی که گوشی پزشکی خود را روی آن‌ها قرار داده است
گاهی اوقات، تغییر ضربان قلب نشانه بیماری نیست. برای مثال، ضربان قلب در هنگام ورزش افزایش و در هنگام خواب کاهش می‌یابد.
۲. تاکیکاردی در بطن‌ها
تاکیکاردی‌های ایجاد شده در بطن‌ها عبارتند از:

تاکیکاردی بطنی: تاکیکاردی بطنی در حقیقت ضربان سریع قلب در اثر پیام‌های الکتریکی غیرطبیعی با منشاء بطنی است. در این حالت ضربان سریع قلب مانع از پر شدن و انقباض موثر بطن‌ها به منظور پمپاژ خون به بافت‌های مختلف بدن می‌شود.
تاکیکاردی بطنی در قلب سالم ممکن است چندان مشکل‌آفرین نباشد، اما در بیماران قلبی یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود و باید سریعا درمان شود.
فیبریلاسیون بطنی: فیبریلاسیون بطنی زمان اتفاق می‌افتد که پیام‌های الکتریکی سریع و نامنظم باعث شوند بطن به جای پمپاژ موثر خون، دچار یک سری انقباضات سریع و غیرعملکردی شود. این حالت بسیار خطرناک است و اگر در عرض چند دقیقه برطرف نشود، باعث مرگ بیمار می‌شود. اکثر افرادی که دچار فیبریلاسیون بطنی می‌شوند معمولا به بیماری‌های قلبی مبتلا هستند یا به شدت آسیب دیده‌اند.
سندرم QT طولانی: سندرم QT طولانی یک اختلال قلبی است که با افزایش ضربان‌های سریع و نامنظم همراه است. در این حالت، ضربان‌های سریع ناشی از تغییرات به وجود آمده در سیستم الکتریکی قلب ممکن است به کاهش سطح هوشیاری و غش منجر شوند که تهدیدکننده حیات فرد است. در بعضی موارد هم ریتم قلب به حدی نامنظم است که به مرگ ناگهانی فرد منجر می‌شود. افراد ممکن است با یک جهش ژنتیکی متولد شوند که آن‌ها را مستعد سندرم QT طولانی می‌کند. علاوه بر این، بعضی از داروها هم ممکن است باعث ایجاد این سندرم شوند. بعضی بیماری‌ها نظیر نقایص مادرزادی قلب هم از علل دیگر این سندرم هستند.
۳. برادیکاردی
ضربان قلب کمتر از ۶۰ بار در دقیقه در حین استراحت برادیکاردی در نظر گرفته می‌شود، اما معمولا بی‌خطر است. اگر فرد تناسب اندام خوبی داشته باشد، قلب وی احتمالا قادر است با ضربان کمتر از ۶۰ بار در دقیقه هم نیاز بدن به خون‌رسانی در حالت استراحت را تامین کند.

گوشی پزشکی که روی کاغذ نوار قلب قرار دارد
به ضربان قلب کمتر از ۶۰ بار در دقیقه «برادیکاردی» می‌گویند.
علاوه بر این تعدادی از داروهای مورد استفاده در درمان برخی بیماری‌ها نظیر داروهای فشار خون، منجر به کاهش ضربان قلب می‌شوند. با این حال، اگر ضربان قلب به حدی کند شود که پاسخگوی نیازهای بدن نباشد، ممکن است فرد به یکی از انواع برادیکاردی‌ها مبتلا شده باشد. انواع برادیکاردی عبارتند از:

سندرم سینوس بیمار: در این حالت گره SA که وظیفه ضربان‌سازی قلب را بر عهده دارد پیام‌های الکتریکی را به طور مناسبی ارسال نمی‌کند و ضربان قلب بیمار بین ۲ حالت برادیکاردی و تاکیکاردی تغییر می‌کند. سندرم سینوس بیمار همچنین ممکن است در اثر تشکیل بافت اسکار در مجاورت گره SA نیز به وجود آید. چرا که بافت مذکور باعث کندی و از هم گسیختگی پیام‌های الکتریکی یا مسدود شدن مسیر انتقال آن‌ها می‌شود. سندرم سینوس بیمار بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود.
انسداد هدایتی: انسداد مسیرهای الکتریکی قلب می‌تواند در خود گره AV یا مجاورت آن اتفاق بیفتد که در حد فاصل دهلیزها و بطن‌ها واقع شده است. انسداد همچین می‌تواند در هر بخشی از مسیرهای الکتریکی واقع در بطن‌ها هم رخ دهد. بسته به نوع و محل انسداد، پیام‌های الکتریکی حفرات بالایی یا پایینی قلب کند شده یا کاملا مسدود می‌شوند. اگر این پیام‌ها به طور کامل مسدود شوند، سلول‌های منحصر به فرد موجود در گره AV قادر خواهند بود ضربان قلب را، هر چند آهسته‌تر از حالت قبل، حفظ کنند. ممکن است بعضی از انسدادها بدون علامت باشند، در حالی که بعضی دیگر از آن‌ها باعث حذف تعدادی از ضربان‌ها و در نتیجه برادیکاردی می‌شوند.
۴. ضربان‌های زودرس
اگرچه ضربان زودرس اغلب به صورت حذف یک ضربان حس می‌شود. اما در حقیقت در این حالت یک ضربان اضافی وجود دارد. ممکن است فرد هر از گاهی یک ضربان نارس را احساس کند، اما این حالت به ندرت باعث مشکل می‌شود.

با این وجود باید توجه کرد که یک ضربان زودرس می‌تواند باعث ایجاد آریتمی‌های طولانی‌تر، به ویژه در افراد مسن، شود. ضربان‌های زودرس مکرر که به مدت چندین سال ادامه پیدا می‌کنند ممکن است به نارسایی قلبی منجر شوند. ضربان زودرس می‌تواند در حالت استراحت یا در اثر استرس، ورزش یا مواجهه با مواد محرک نظیر کافئین یا نیکوتین هم ایجاد شود.

قلب به همراه بطن‌ها و دهلیزها
استرس، ورزش، کافئین و نیکوتین باعث ضربان زودرس می‌شوند.
علائم آریتمی قلبی
آریتمی قلبی ممکن است بدون علامت باشد. در حقیقت ممکن است پزشک آریتمی فرد را در جریان یک معاینه روتین تشخیص دهد. با این حال، وجود علائم و نشانه‌های بارز به این معنی نیست که فرد با یک مشکل جدی مواجه است. علائم و نشانه‌های اریتمی قلبی عبارتند از:

احساس بال بال زدن قلب در سینه
تپش قلب (تاکیکاردی)
کندی ضربان قلب (برادیکاردی)
درد قفسه سینه
تنگی نفس
اضطراب
خستگی
سبکی سر
تعریق
غش (سنکوپ) یا حالتی نزدیک به آن
اینفوگرافی علائم آریتمی قلبی
آریتمی قلبی علائم مختلفی دارد، از جمله: احساس بال بال زدن قلب، کاهش یا افزایش سرعت ضربان قلب، تنگی نفس، درد قفسه سینه و خستگی.
چه زمانی باید به پزشک متخصص قلب مراجعه کرد؟
آریتمی‌ها ممکن است با احساس ضربان زودرس در فرد همراه باشند یا باعث شوند فرد اینگونه احساس کند که قلب وی بسیار سریع یا بسیار آهسته می‌تپد.

علائم و نشانه‌های دیگر این بیماری ممکن است در ارتباط با عدم پمپاژ موثر خون توسط قلب در اثر ضربان بسیار سریع یا بسیار کند به وجود بیایند. از جمله این علائم و نشانه‌ها می‌توان به تنگی نفس، ضعف، گیجی، سبکی سر، غش یا حالتی نزدیک به آن و احساس درد یا ناراحتی در قفسه سینه اشاره کرد. در صورت داشتن هر یک از این علائم و نشانه‌ها بهتر است به پزشک قلب مراجعه کنید.

فیبریلاسیون بطنی
فیبریلاسیون بطنی یکی از انواع کشنده آریتمی قلبی است. این اختلال زمانی به وجود می‌آید که قلب با پیام‌های الکتریکی سریع و نامنظم دچار تپش می‌شود. این موضوع به انقباض ناکارآمد و بی‌فایده حفرات پایینی قلب (یعنی بطن‌ها) منجر می‌شود. بدون وجود یک ضربان موثر، فشار خون کاهش پیدا کرده و جریان خون ارگان‌های حیاتی مختل می‌شود. فرد مبتلا به فیبریلاسیون بطنی در عرض چند ثانیه بی‌هوش و بدون ضربان شده و به دنبال آن توان تنفس خود را از دست می‌دهد.

در صورت مشاهده این وضعیت بهتر است بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. اگر هیچ فرد آموزش دیده‌ای در زمینه احیای قلبی-ریوی (CPR) در اطراف‌تان نیست، از CPR دستی استفاده کنید. در این نوع CPR در هر دقیقه ۱۰۰ تا ۱۲۰ بار فشار بی‌وقفه روی قفسه سینه اعمال می‌شود و این کار تا رسیدن آمبولانس ادامه پیدا می‌کند‌.

برای انجام CPR دست خود را به سرعت بر مرکز قفسه سینه بفشارید. در این روش نیازی به دادن تنفس دهان به دهان نیست. اگر در اطراف‌تان یک فرد آشنا با CPR وجود دارد، می‌توانید از او برای تنفس دهان به دهان کمک بخواهید. CPR می‌تواند جریان خون ارگان‌های حیاتی را تا زمان اعمال شوک الکتریکی حفظ کند.

مردی که روی زمین افتاده و شخص دیگر برای احیا دست‌های خود را روی قفسه سینه او گذاشته است
احیای قلبی-ریوی (CPR) از مرگ ناشی از فیبریلاسیون بطنی جلوگیری می‌کند.
در این شرایط همچنین می‌توانید در صورت دسترسی، از یک دفیبریلاتور خودکار خارجی (AED) هم استفاده کنید. این دفیبریلاتورهای قابل حمل می‌توانند با وارد کردن شوک الکتریکی به قلب، باعث آغاز مجدد ضربان آن شوند. دفیبریلاتورهای قابل حمل در بسیاری از مکان‌ها نظیر هواپیماها، خودروهای پلیس و مراکز خرید در دسترس هستند. حتی می‌توان آن‌ها را برای خانه هم تهیه کرد. برای کار با این ابزار هیچ آموزشی نیاز نیست. AED خود به شما نحوه کار را خواهد آموخت و به نحوی برنامه‌ریزی شده است که در زمان مناسب به فرد شوک وارد کند.

تصویری از پزشکان برتر تخصص
مشاوره آنلاین با بهترین متخصصان قلب و عروق
دریافت نوبت
علل آریتمی قلبی
شرایط خاصی می‌توانند باعث ایجاد آریتمی قلبی شوند. از این شرایط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

حمله قلبی در حال وقوع
تشکیل اسکار در قلب در اثر حمله قلبی
تغییرات به وجود آمده در ساختار قلب، به عنوان مثال در اثر کاردیومیوپاتی
گرفتگی عروق قلب (بیماری عروق کرونر)
فشار خون بالا
پرکاری غده تیروئید (هیپرتیروئیدیسم)
کم کاری غده تیروئید (هیپوتیروئیدیسم)
دیابت
آپنه خواب
مصرف سیگار
مصرف بیش از حد الکل یا کافئین
سوء مصرف مواد مخدر
استرس و اضطراب
بعضی داروها و مکمل‌های خاص نظیر داروهای سرماخوردگی، ضدآلرژی و مکمل‌های بدون نسخه
عوامل ژنتیکی
عوامل خطر آریتمی قلبی
بعضی شرایط و بیماری‌ها ممکن است احتمال ابتلا به آریتمی قلبی را افزایش دهند. این شرایط عبارتند از:

بیماری عروق کرونر
مشکلات قلبی و سابقه عمل جراحی قلب
تنگی عروق قلب
حمله قلبی
وضعیت غیرطبیعی دریچه‌ها
نارسایی قلبی
کاردیومیوپاتی (بیماری عضله قلب) و دیگر آسیب‌های قلبی
پزشکی که یک مولاژ از قلب را در دست دارد
بیماری عروق کرونر قلب، وضعیت غیرطبیعی دریچه‌های قلب، کاردیومیوپاتی و سایر مشکلات قلبی احتمال ابتلا به آریتمی را افزایش می‌دهند.
علاوه بر موارد بالا، عوامل خطر دیگری هم هستند که می‌توانند علت آریتمی قلب باشند:

فشار خون بالا: فشار خون بالا باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری عروق کرونر می‌شود. همچنین با افزایش ضخامت و سفتی دیواره بطن‌ها می‌تواند انتقال پیام‌های الکتریکی در قلب را تغییر دهد.
بیماری قلبی مادرزادی: وجود مشکلات قلبی از بدو تولد ممکن است ریتم قلب را دستخوش تغییر کند.
مشکلات تیروئیدی: پرکاری یا کم کاری تیروئید باعث افزایش خطر آریتمی می‌شود.
دیابت: احتمال ابتلا به فشار خون و بیماری عروق کرونر در دیابت کنترل نشده افزایش می‌یابد.
آپنه انسدادی خواب: در این حالت، تنفس فرد در هنگام خواب به مدت چند ثانیه متوقف می‌شود که این موضوع می‌تواند باعث ایجاد برادیکاردی، فیبریلاسیون دهلیزی و دیگر انواع آریتمی‌ها شود.
اختلال آب و الکترولیت: الکترولیت‌های موجود در خون نظیر سدیم، پتاسیم و منیزیم به تولید و انتقال پیام‌های الکتریکی در قلب کمک می‌کنند. سطوح بسیار بالا یا بسیار پایین این الکترولیت‌ها بر پیام‌های الکتریکی قلب تاثیر گذاشته و باعث ایجاد آریتمی قلبی می‌شود.
اینفوگرافی عوامل خطر آریتمی قلبی
پرفشاری خون، بیماری قلبی مادرزادی، آپنه خواب، دیابت، بیماری تیروئید و اختلال آب و الکترولیت با افزایش خطر ابتلا به آریتمی قلبی مرتبط هستند.
سایر عواملی که باعث افزایش احتمال آریتمی قلبی می‌شوند عبارتند از:

داروها و مکمل‌ها: بعضی از داروهای ضدسرفه و ضدسرماخوردگی بدون نسخه می‌توانند باعث ایجاد آریتمی شوند.
مصرف بیش از حد الکل: مصرف بیش از حد الکل با تاثیر بر پیام‌های الکتریکی قلب باعث افزایش احتمال فیبریلاسیون دهلیزی می‌شود.
کافئین، نیکوتین و مواد مخدر: کافئین، نیکوتین و دیگر مواد محرک باعث افزایش ضربان قلب شده و آریتمی‌های جدی‌تری را به وجود می‌آورند. مواد مخدر با تاثیر شدیدی که بر قلب می‌گذارند باعث ایجاد انواع آریتمی‌ها و گاهی مرگ ناگهانی ناشی از فیبریلاسیون بطنی می‌شوند.
پزشکی که مولاژ قلب را با ۲ دست گرفته است
بعضی از داروهای سرماخوردگی، الکل، کافئین، نیکوتین و مواد مخدر احتمال بروز آریتمی را افزایش می‌دهند.
عوارض آریتمی قلبی
انواع خاصی از آریتمی‌ها ممکن است با عوارض زیر همراه باشند:

سکته مغزی: یتمی قلبی باعث افزایش احتمال تشکیل لخته خونی می‌شود. در اثر شکسته شدن این لخته و انتقال آن از قلب به مغز، جریان خون این ارگان حساس و حیاتی مختل شده و سکته مغزی اتفاق می‌افتد. خطر سکته مغزی در بیماران قلبی بالای ۶۵ سال که مبتلا به آریتمی هستند افزایش می‌یابد. داروهای خاص نظیر داروهای ضدانعقاد می‌توانند خطر سکته مغزی یا آسیب سایر ارگان‌های حیاتی را در اثر تشکیل لخته خونی کاهش دهند. پزشک امکان تجویز این داروها را بسته به نوع آریتمی و خطر تشکیل لخته خونی بررسی خواهد کرد.
نارسایی قلبی: عدم پمپاژ موثر خون توسط قلب دچار برادیکاردی یا تاکیکاردی (نظیر فیبریلاسیون دهلیزی) در درازمدت باعث نارسایی می‌شود. گاهی اوقات، کنترل سرعت ضربان قلب می‌تواند به بهبودی نارسایی و عملکرد قلب کمک کند.
فوری مشاوره بگیرید
مشاورۀ فوریِ آنلاین را همین الان دریافت کنید.
رزرو مشاورۀ فوری
نحوه تشخیص آریتمی قلبی
پزشک به منظور تشخیص آریتمی های خطرناک قلبی به علائم و نشانه‌های بیمار توجه می‌کند و معاینه بدنی انجام می‌دهد. همچنین در خصوص سابقه بیماری قلبی و بیماری تیروئید سوال می‌پرسد، چرا که این بیماری‌ها باعث افزایش خطر ابتلا به آریتمی می‌شوند. علاوه بر این، ممکن است انجام یک سری آزمایش را به منظور پایش فعالیت الکتریکی قلب و شناسایی انواع آریتمی‌ توصیه کند. بعضی از این آزمایش‌ها عبارتند از:

نوار قلب یا ECG: در نوار قلب، الکترودهای متصل به قفسه سینه و اندام‌ها فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کنند. ECG زمان‌بندی هر یک از بخش‌های مختلف فعالیت الکتریکی قلب را اندازه‌گیری می‌کند.
مانیتور هولتر: هولتر در حقیقت یک دستگاه نوار قلب قابل حمل است که به مدت یک روز یا بیشتر به بیمار وصل می‌شود تا فعالیت‌های الکتریکی قلب را طی انجام کارهای روزمره ثبت کند.
ثبت کننده واقعه: این آزمایش برای آریتمی‌های منفرد استفاده می‌شود. به این ترتیب که فرد در هنگام علامت‌دار شدن، این دستگاه ECG قابل حمل را به بدن خود متصل نموده و با فشردن یک دکمه، فعالیت الکتریکی قلب خود را ثبت می‌کند. این اقدام به پزشک اجازه می‌دهد ریتم قلب بیمار را در هنگام بروز علائم مورد بررسی قرار دهد.
اکوکاردیوگرافی:در این روش غیرتهاجمی، با قرار دادن یک ابزار دستی (ترانسدیوسر) بر روی قفسه سینه بیمار و با استفاده از امواج صوتی، اندازه و ساختار قلب و حرکت آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
واقعه‌نگر قابل کاشت: اگر علائم فرد به ندرت اتفاق می‌افتند، می‌توان دستگاه واقعه‌نگر را زیر پوست و در ناحیه قفسه سینه بیمار کاشت تا فعالیت الکتریکی قلب را به طور مداوم ثبت کند تا به کمک آن ریتم‌های غیرطبیعی قلب شناسایی شوند.
پزشکی که در حال نگاه کردن به نوار قلب است
نوار قلب نشان‌دهنده فعالیت الکتریکی قلب است.
اگر پزشک با انجام این آزمایش‌ها به تشخیص نرسد، ممکن است با استفاده از آزمایش‌های زیر به صورت ارادی قلب را وادار به آریتمی کند:

آزمایش استرس: بعضی آریتمی‌ها با انجام ورزش تحریک شده یا بدتر می‌شوند. در حین انجام این آزمایش، از فرد درخواست می‌شود، در حالی که فعالیت قلب وی تحت نظر قرار دارد، روی یک تردمیل یا یک دوچرخه ثابت شروع به ورزش کند. اگر بیمار مشکوک به بیماری عروق کرونر باشد و انجام ورزش برای وی مقدور نباشد، پزشک از داروهای محرک به منظور شبیه‌سازی حالت ورزش استفاده خواهد کرد.
آزمایش میز چرخان: در مواردی که فرد سابقه غش را ذکر می‌کند، پزشکان از این آزمایش استفاده می‌کنند. در این آزمایش، فرد در حالی که ضربان قلب و فشار خون وی تحت نظر قرار دارد روی یک میز دراز می‌کشد‌. در ادامه میز چرخش پیدا کرده و فرد در وضعیت عمودی قرار می‌گیرد. دقیقا مانند حالتی که فرد ایستاده است. سپس پزشک پاسخ قلب و دستگاه عصبی خودمختار را نسبت به تغییر وضعیت بیمار مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
آزمایش و نقشه‌برداری الکتروفیزیولوژیک: در این آزمایش، پزشک یک سری لوله نازک و منعطف (کاتتر) که در نوک خود حاوی الکترود می‌باشند را از طریق عروق خونی به بخش‌های مختلف قلب می‌فرستد. پس از قرارگیری در مکان مورد نظر، این کاتترها قادر خواهند بود فعالیت الکتریکی قلب را ثبت کنند. علاوه بر این، متخصص قلب می‌تواند از الکترودهای مستقر در راس کاتترها برای تحریک الکتریکی قلب به منظور ایجاد آریتمی استفاده کند. این کار به پزشک در شناسایی علت آریتمی و انتخاب نوع درمان کمک می‌کند. پزشک همچنین ممکن است از این آزمایش برای بررسی احتمال وقوع آریتمی در شرایط پرخطر استفاده کند.
تصویری از پزشکان برتر تخصص
دریافت نوبت حضوری از بهترین متخصصان قلب و عروق
دریافت نوبت
درمان آریتمی قلبی
بسته به نوع آریتمی قلبی، ممکن است نیاز به درمان‌های مختلفی باشد. معمولا آریتمی فقط زمانی به درمان نیاز دارد که فرد را در معرض عوارض خطرناکی که قبلا به آن‌ها اشاره شد قرار دهد.

۱. درمان برادیکاردی
اگر علت زمینه‌ای برادیکاردی نامشخص یا غیرقابل درمان باشد، پزشکان اغلب از یک ضربان‌ساز داخل قلبی برای رفع این مشکل استفاده می‌کنند. چرا که هیچ داروی مناسبی برای افزایش قابل اعتماد ضربان قلب وجود ندارد.

ضربان‌ساز یک وسیله کوچک است که معمولا در مجاورت گردن قرار می‌گیرد. یک یا ۲ سیم حاوی الکترود از ضربان‌ساز خارج شده و وارد قلب بیمار می‌شوند. در صورت کاهش ضربان قلب یا متوقف شدن آن، ضربان‌ساز پیام‌های الکتریکی تحریکی را به قلب خواهد فرستاد تا ضربان آن را حفظ کند.

ضربان‌ساز قلب در دست پزشک
ضربان‌ساز به درمان برادیکاردی کمک می‌کند.
۲. درمان تاکیکاردی
در درمان تاکیکاردی از یکی از روش‌های زیر استفاده می‌شود:

مانورهای عصب واگ: می‌توان تعدادی از آریتمی‌های فوق بطنی را با استفاده از یک سری مانور نظیر حبس کردن نفس و زور زدن، فرو بردن سر در آب یخ یا سرفه کردن برطرف کرد. این مانورها با اثر بر سیستم عصبی کنترل کننده ضربان قلب باعث کاهش ضربان قلب می‌شوند. با این حال، مانورهای واگ پاسخگوی تمام انواع آریتمی‌ها نیستند.
استفاده از داروهای ضدآریتمی: استفاده از بهترین داروی ضد آریتمی می‌تواند به درمان بسیاری از انواع تاکیکاردی‌ها و برگرداندن ضربان قلب به محدوده طبیعی کمک کند. به منظور کاهش عوارض ناشی از مصرف داروهای ضدآریتمی، این داروها باید دقیقا به همان شکلی که پزشک تجویز کرده است مصرف شوند. چنانچه فرد به فیبریلاسیون دهلیزی مبتلا باشد، ممکن است پزشک برای وی داروی ضدانعقاد هم تجویز کند تا از تشکیل لخته پیش‌گیری شود.
کاردیوورژن: در صورتی که فرد به آریتمی خاصی نظیر فیبریلاسیون دهلیزی مبتلا باشد، ممکن است پزشک از کاردیوورژن استفاده کند. کاردیوورژن را می‌توان با استفاده از دارو یا پروسیجر انجام داد. در روش پروسیجر، شوک الکتریکی با استفاده از بالشتک‌هایی که در قفسه سینه قرار می‌گیرند به قلب اعمال می‌شود. جریان الکتریکی وارد شده، بر پیام‌های الکتریکی قلب تاثیر گذاشته و ریتم آن را به حالت طبیعی بر‌می‌گرداند.
سوزاندن با کاتتر: در این روش، پزشک یک یا تعدادی کاتتر را از طریق عروق به قلب می‌فرستد. الکترودهای واقع در راس این کاتترها با استفاده از گرما، سرمای شدید یا انرژی رادیویی بافت منشاء آریتمی را سوزانده و به این ترتیب مسیر ایجاد آن را مسدود می‌کنند.
۳. ابزارهای قابل کاشت
ممکن است در روند درمان آریتمی قلب از ابزارهای قابل کشت هم استفاده شود. این ابزارها عبارتند از:

ضربان‌ساز: ضربان‌ساز یک ابزار قابل کاشت است که به کنترل ضربان نامنظم قلب کمک می‌کند. در این روش، با استفاده از یک جراحی بسیار کوچک، یک ابزار کوچک در زیر پوست مجاور استخوان ترقوه قرار داده می‌شود. یک سیم عایق از ضربان‌ساز خارج شده و وارد قلب می‌شود و برای همیشه در آنجا می‌ماند. زمانی که ضربان‌ساز متوجه ریتم غیر‌طبیعی شود، با ارسال پیام‌های الکتریکی به قلب باعث تحریک آن شده و ضربان آن را به حالت نرمال برمی‌گرداند.
کاردیوورتر-دفیبریلاتور قابل کاشت (ICD): پزشکان در مواردی که فرد در خطر ابتلا به آریتمی‌های خطرناک حفرات تحتانی قلب نظیر تاکیکاردی یا فیبریلاسیون بطنی قرار دارد از این روش استفاده می‌کنند. اگر فرد سابقه ایست قلبی داشته باشد یا در معرض خطر آن قرار داشته باشد، پزشک به احتمال بالا از ICD استفاده خواهد کرد. ICD یک وسیله دارای باتری است که همانند ضربان‌ساز در زیر پوست و در مجاورت استخوان ترقوه کاشته می‌شود. ICD دائما ریتم قلب بیمار را مورد پایش قرار می‌دهد و در صورت شناسایی ریتم غیرطبیعی، با ارسال شوک‌های الکتریکی کم یا پرانرژی به قلب باعث تصحیح ریتم آن می‌شود. این ابزار از وقوع آریتمی پیش‌گیری نمی‌کند، بلکه پس از ایجاد آریتمی آن را از بین می‌برد.
گوشی پزشکی و مولاژ قلب که هر ۲ روی کاغذ نوار قلب قرار دارند
درمان آریتمی به نوع آن بستگی دارد.
۴. جراحی
در بعضی موارد، جراحی تنها راه‌کار درمانی برای برطرف کردن آریتمی است. رو‌ش‌های جراحی عبارتند از:

روش ماز (مارپیچی): در این روش، جراح چند نقطه از دهلیزها را برش می‌دهد تا یک الگوی بافتی مارپیچی (اسکار) در قلب به جا بماند. از آنجا که بافت اسکار قادر به انتقال پیام‌های الکتریکی نیست، از انتقال پیام‌های الکتریکی سرگردان به وجود آورنده آریتمی ممانعت خواهد کرد. این روش موثر است، اما چون نیازمند جراحی است معمولا آخرین گام درمان محسوب می‌شود. فقط هم برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به درمان‌های دیگر جواب نمی‌دهند یا به دلایل دیگری مجبورند عمل جراحی قلب داشته باشند.
عمل جراحی بای‌پس عروق کرونر: در صورتی که فرد علاوه بر آریتمی به بیماری شدید عروق کرونر هم مبتلا باشد، پزشک از عمل جراحی بای‌پس عروق کرونر استفاده خواهد کرد. این اقدام می‌تواند به بهبود جریان خون قلب کمک کند.
هنگام ملاقات با پزشک قلب چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
از محدودیت‌های پیش از ملاقات مطلع باشید.
در هنگام ملاقات مطمئن شوید که در خصوص کارهایی که باید انجام دهید، نظیر محدودیت رژیم غذایی، به اندازه کافی توجیه شده‌اید. رعایت محدودیت‌های غذایی، به ویژه قبل از انجام آزمایش‌های خون، حائز اهمیت است.
هر گونه علامت و نشانه مشکوک، حتی مواردی که ظاهرا بی‌ارتباط به آریتمی قلبی هستند را یادداشت کنید.
اطلاعات شخصی مهم شامل سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، فشار خون بالا یا دیابت و هر گونه حادثه یا تغییر مهم در زندگی شخصی‌تان را بنویسید.
فهرستی از تمام داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌هایی که مصرف می کنید تهیه نمایید.
در صورت امکان، یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان را همراه خود به مطب ببرید. گاهی اوقات، به یاد آوردن تمام جزئیات در قرار ملاقات دشوار است. بنابراین، حضور همراه می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
سوالات خود را یادداشت کنید. زمان ملاقات محدود است. بنابراین، تهیه فهرستی از سوالات کمک می‌کند نهایت استفاده را از زمان ملاقات ببرید.
سوالات خود را به ترتیب اولویت یادداشت کنید.
تصویری از پزشکان برتر تخصص
مشاوره آنلاین با بهترین متخصصان قلب و عروق
دریافت نوبت
در خصوص آریتمی قلبی می‌توانید از سوالات زیر استفاده کنید:

محتمل‌ترین دلیل بیماری من چیست؟
آیا علت یا علل دیگری برای علائم من وجود دارد؟
من به چه آزمایشی نیاز دارم؟ چگونه باید برای این آزمایش آماده شوم؟
بهترین روش درمانی برای بیماری من کدام است؟
آیا لازم است از مواد غذایی و نوشیدنی‌های خاصی پرهیز کنم؟ آیا موردی هست که باید به رژیم غذایی من اضافه شود؟
سطح مطلوب فعالیت فیزیکی برای من چقدر است؟
هر چند وقت یک‌بار باید از نظر مشکلات قلبی و دیگر عوارض آریتمی مورد بررسی قرار بگیرم؟
من بیماری دیگری هم دارم. چگونه می‌توانم آن را هم به خوبی کنترل کنم؟
آیا داروی جایگزینی برای داروی تجویز شده قبلی وجود دارد؟
آیا بروشور یا مجله مفیدی در خصوص بیماری من وجود دارد؟ چه سایت‌هایی را پیشنهاد می‌کنید؟
[sibwp_form id=1]

پیش‌گیری از آریتمی قلبی
داشتن یک سبک زندگی سالم به منظور کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی الزامی است. سبک زندگی سالم شامل موارد زیر است:

داشتن رژیم غذایی سالم
فعالیت جسمانی منظم و حفظ وزن در محدوده طبیعی
پرهیز از مصرف سیگار
ترک یا محدود کردن مصرف الکل و کافئین
کاهش استرس (چرا که استرس و عصبانیت شدید باعث آریتمی قلبی می‌شود.)
مصرف محتاطانه داروهای بدون نسخه‌ نظیر داروهای ضدسرفه و سرماخوردگی (چون بعضی از این داروها حاوی مواد محرک هستند که منجر به افزایش ضربان قلب می‌شوند.)

آریتمی قلبی چیست؟
به ضربان قلب غیرطبیعی یا نامنظم «آریتمی» می‌گویند. ضربان قلب خیلی آهسته «برادیکاردی» و ضربان خیلی سریع «تاکیکاردی» نام دارد. بیشتر آریتمی‌های قلبی بی‌ضرر هستند و به درمان نیاز ندارند، اما بعضی از آن‌ها می‌توانند جدی و حتی تهدیدکننده حیات باشند.

آیا با درمان گیاهی آریتمی قلبی برطرف می‌شود؟
بعضی از مردم از گیاهانی مثل زالزالک یا سنبل‌الطیب برای درمان تپش قلب یا آریتمی استفاده می‌کنند. اما برای تعیین اثربخشی و عوارض این روش به تحقیقات بیشتری نیاز است. قبل از مصرف هر نوع مکمل یا گیاهی با پزشک خود صحبت کنید. بعضی از گیاهان می‌توانند با داروهای تجویزی یا بدون نسخه که مصرف می‌کنید، تداخل داشته باشند. از سوی دیگر، مصرف بعضی از آن‌ها در مقادیر زیاد ممکن است مضر یا حتی کُشنده باشد.

آیا کنترل استرس به درمان آریتمی کمک می‌کند؟
مدیریت استرس گام مهمی در حفظ سلامت قلب است. بنابراین، تکنیک‌های کاهش استرس به پیش‌گیری یا درمان آریتمی قلبی کمک می‌کنند. بعضی از راه‌کارهای کاهش استرس عبارتند از: یوگا، مدیتیشن یا ذهن‌آگاهی و تکنیک‌های آرامش‌بخش.