پس از گذر از پیک هفتم و پیک ششم کرونا در کشور و فروکش کردن تعداد مبتلایان و صفر شدن آمار کشتههای روز کرونا برای چندروز، برخی گمان کردند کرونا تمام شده و به زودی جشن پایان کرونا را خواهیم گرفت. کاهش آمار ایران در حالی بود که کشورهای اروپایی و آمریکایی خود را برای مواجهه با موج جدید کرونا و پیک هشتم آماده کرده بودند و روند افزایشی در این کشورها مشهود بود.
حالا در اول دی ماه ۱۴۰۱ رفته رفته مبتلایان در ایران نیز رو به افزایش است و رنگ بندی شهرها از آبی در حال تغییر به زرد و نارنجی هستند، و خبرها وقوع پیک جدید را هشدار میدهند. در این مقاله از مجله سلامت کیوان بیشتر به موضوع وقوع پیک هشتم در کشور خواهیم پرداخت.
در این مقاله مطالعه میکنید:
کرونا چیست؟
شیوع پیک هشتم و موج جدید کرونا در ایران و جهان؛ شناسایی زیرسویههای جدید BQ.1 و XBB
آیا XBB و BQ.1 از دیگر سویههای کرونا خطرناکتر اند؟
آمار مبتلایان و فوتیهای روزانه کرونا در ایران
علائم و نشانههای ابتلا به XBB و BQ.1 چیست؟
ایمنی زایی واکسن های تزریق شده کمک کننده نیست!
آیا وقوع پیک هشتم قطعی است؟
چگونه از موج جدید کرونا و شیوع پیک هشتم جلوگیری کنیم؟
کرونا چیست؟
کرونا که به آن کووید ۱۹ هم میگویند نوعی بیماری ویروسی و تنفسی است که با سرعت نسبتاً بالایی از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. نام Covid برگرفته از مخفف نامهای دیگری است. اول این کلمه با Co که مخفف کرونا است شروع میشود. دو حرف VI بعد از کو مخفف ویروس و D انتهای کلمه مخفف بیماری است.
شیوع پیک هشتم و موج جدید کرونا در ایران و جهان؛ شناسایی زیرسویههای جدید BQ.1 و XBB
XBB، و BQ.1 از زیرسویههای جدید خانواده ویروس کرونا هستند. کرونا برای اولین بار از جمهوری خلق چین نشأت گرفت که در نتیجه این بیماری میلیونها نفر در دنیا جان خودشان را از دست دادند. موارد ابتلا به کرونا در برخی کشورها رو به افزایش و در برخی دیگر کشورها در سراسر جهان رو به کاهش است. گفته میشود زیرسویههای جدید XBB و BQ.1 یکی از زیرمجموعههای اومیکرین هستند که، توجه جهانی را به خود جلب کردهاند. زیرسویههای جدید XBB، و BQ.1 که از زیرشاخه BA.2 ویروس کووید میآیند به تازگی در حال شیوع در سراسر جهان هستند.
دبیرکل سازمان بهداشت جهانی در گفتگوی اخیر خود ذکر کرد: موارد ابتلا به کرونا در ۱۱۰ کشور جهان درحال اوج گیری است و موارد ابتلای جهانی ۲۰ درصد افزایش داشته و تعداد فوتیها نیز روند صعودی دارند. در هفته اخیر در کشور فرانسه آمار مبتلایان افزایش ۵۴ درصدی داشته و مقامات، آغاز موج هفتم کرونا در این کشور را اعلام کردهاند. از زمان شیوع ویروس کرونا تا به حال، این ویروس جهشهای زیادی داشته که باعث ایجاد سویههای جدید و شگفتی متخصصان شده است. به تازگی جهشهای جدیدی از ویروس کرونا در کشور چین دیده شده است، که خبر از شناسایی یک جهش ژنتیکی جدید و شکل گیری زیرسویههای جدیدBQ.1 و XBB میدهد.(۱)
اندی پکوز، دکترا، ویروس شناس و معاون بخش میکروبیولوژی مولکولی و ایمونولوژی در دانشکده جانز هاپکینز (Johns Hopkins University) ، گفت: از آنجایی که XBB ترکیبی از ردههای فرعی BA.2.10.1 و BA.2.75 است. به این معنی است که این زیرسویه دارای بخش هایی از دو ویروس مختلف است که میزبانان یکسانی را آلوده کرده و برخی از ژنهای آنها را در این فرآیند مبادله میکنند. همچنین طبق گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO)، در مورد تکامل ویروس SARS-CoV-2 (TAG-VE)، و زیرسویه جدید آن یعنی XBB در اصل بخشی از نوع اومیکرون در نظر گرفته میشود. این گروه از محققان به این نتیجه رسیدند که XBB و زیرشاخههای آن به برچسب جدیدی نیاز ندارند، زیرا تفاوت چندانی با سایر زیرشاخههای Omicron ندارند.(۲)
طبق گفته سخنگوی وزارت بهداشت چنانچه زیرسویههای BQ.1 و XBB در ایران شناسایی شوند، به احتمال زیاد شاهد پیک هشتم، و موج جدید کرونا در کشور خواهیم بود. اما روز گذشته، سه مورد ابتلا به زیر سویه های جدید اومیکرون در کشور مشاهده شد که از بین این سه مورد، دو نمونه مربوط به زیرسویه BQ1 و یک مورد مربوط به زیرسویه XBB بوده است. گفته شده، این نمونهها در آزمایشگاه مرجع دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران تشخیص داده شدهاند. همچنین پس از تحقیقات و مطالعات برخی متخصصان درباره امار جمعیت واکسینه شده در کشور سنگاپور، متوجه افزایش چشمگیر مبتلایان و شناسایی این زیرسویهها در بیماران شدهاند، که نشان میدهد این زیرسویهها ممکن است قابلیت انتقال بیشتری را داشته باشند.
سویه جدید (XBB) ترکیبی از زیر سویه های BA.2.10.1 و BA.2.75 است. به گفته برخی متخصصان، دادههای موجود در مورد نحوه پیشرفت این سویه جدید نشان میدهد که تفاوتهای اساسی در شدت بیماری بین سویههای قبلی، و سویه جدید XBB وجود دارد. شواهد اولیهای وجود دارد که نشان میدهد در مقایسه با سایر زیرشاخههای امیکرون، خطر عفونت این سویه جدید بیشتر است. موارد عفونت مجدد در درجه اول محدود به کسانی بود که عفونت اولیه در دوره قبل از Omicron داشتند.
همانطور که قابل پیشبینی بود، بعد از دوره سکون چندماهه، سناریوی رخ داده در چین حالا در کشور ایران هم در حال وقوع است. زیرسویههای BA.1 BA.2 همچنین امیکرون از نیمه اول تیرماه۱۴۰۱ همراه با پیک هفتم در ایران را آغاز کردند. اما به گفته برخی کارشناسان حوزه بهداشت، احتمال ورود زیرسویه جدید که XBB نام دارد، به کشور بسیار بالا است و تعطیلات سال جدید میلادی نیز در ورود آن بیتاثیر نیست.
دکتر مینو محرز در ۶ دی ماه ۱۴۰۱، هشدار داد و گفت سال ۹۸ که کرونا وارد کشور شد، دقیقا در ایام تعطیلات سال جدید میلادی بود و تعداد زیادی از افراد تبعه کشور چین که در ایران زندگی میکردند، برای سال نو به کشورشان رفتند و هنگام بازگشت، بیماری کووید را به کشور ما آوردند. اگرچه تعداد مبتلایان کمتر از پیک هفتم با زیرسویههای BA.1 BA.2 خواهد بود، اما موارد بستری و فوتی نسبت به ابتلا بیشتر خواهد شد. پزشکان معتقدند توانایی این سویه در آلوده کردن و شدت درگیری بیشتر از سویههای قبل خواهد بود.
آیا XBB و BQ.1 از دیگر سویههای کرونا خطرناکتر اند؟
خطر بستری شدن در بیمارستان برای زیرسویههای جدید XBB و BQ.1 در مقایسه با نوع دلتا کمتر است، اما (WHO) هشدار داد هرچند ممکن است رفتار این زیرسویه عیناً مشابه رفتاری نباشد که در سایر نقاط دنیا داشته است. اما نباید این ویروس را دست کم گرفت. افزایش تعداد مرگ و میرهای ناشی از ویروس کرونا در بسیاری از کشورها مشاهده میشد، به ویژه مناطق و کشورهایی که روند واکسیناسیون سرعت کمتری داشتند.
آمار مبتلایان و فوتیهای روزانه کرونا در ایران
طبق آمار اعلام شده توسط وزارت بهداشت، در تاریخ ۴ دی ۱۴۰۱ تعداد مبتلایان جدید در کشور ۶۳ نفر و متاسفانه یک فوتی بوده است. تعداد، شهرهای نارنجی ۳ عدد، شهرهای زرد ۷۶ عدد و شهرهای آبی ۳۶۹ عدد میباشد.
علائم و نشانههای ابتلا به XBB و BQ.1 چیست؟
از دست دادن حس بویایی یا چشایی با امیکرون و زیرسویههای آن در مقایسه با دلتا حدود ۸۰ درصد کمتر است. از ان جهت که زیرسویههای جدید XBB و BQ.1 که از خانواده اومیکرون میباشند ممکن است علائمی مانند اومیکرون داشته باشند، گلودرد در موارد مبتلا به امیکرون نسبت به دیگر زیرسویهها ۸ برابر شایع تر است.
در برخی موارد اسهال و استفراغ
اختلال در حس بویایی و چشایی
خس خس و سنگینی سینه
احساس درد در ناحیه چشم و یا سردرد
بدن درد و گرفتگی عضلات
تنگی نفس
احساس کلافگی
تب و لرز
ایمنی زایی واکسن های تزریق شده کمک کننده نیست!
به گفته محققان و پزشکان متخصص، از علتهای اصلی وقوع پیک هشتم، و موج جدید ویروس کرونا و کاهش تدریجی ایمنی زایی واکسنهای تزریق شده است. همچنین برخی معتقدند مقاومت واکسن های تزریق و تایید شده، نمیتواند مانع ابتلا به جهشهای جدید شوند. البته این به معنی عدم تزریق دوز بوستر واکسن کرونا نخواهد بود. به گفته وزارت بهداشت و همه پزشکان و متخصصان به جهت پیشگیری از وقوع موج هشتم کرونا، بر تزریق دوز سوم و دوز چهارم واکسن کرونا اتفاق نظر دارند.
به گفته دانشمندان وابسته به دانشگاه میشیگان (Michigan Colleges and Universities)، زیرسویههای BQ.1 و XBB ایمنگریزترین گونههای Covid-19 هستند. بر اساس دادههای موجود، این زیرسویهها به تنهایی باعث ۷۲ درصد از عفونتها و مبتلایان جدید درآمریکا هستند.
مطالب مرتبط:
هشدار شیوعی دیگر! ویروس جدید BtSY2؛ ویروسی شبیه به کرونا
پاسخ به ۱۰ سوال پرتکرار امیکرون توسط متخصص ویروس شناسی
تاثیر کرونا بر مغز؛ کاهش IQ مبتلایان صحت دارد؟
کرونا و دیابت؛ کرونا چه خطراتی برای دیابتی ها دارد؟
علائم قلبی و عروقی کرونا چیست؟
آیا وقوع پیک هشتم قطعی است؟
معاون درمان وزیر بهداشت دربارهی موج هشتم کرونا گفت: نباید مردم را خیلی نگران کنیم اما پیشبینی میشود شروع موج هشتم، از سوم بهمن ماه باشد. اگر زدن ماسک رعایت شود، قله موج هشتم کمتر و به نصف خواهد رسید. سرایتپذیری این زیرسویه بیشتر اما شدت بیماری نسبت به موجهای قبلی تفاوت زیادی ندارد.
چگونه از موج جدید کرونا و شیوع پیک هشتم جلوگیری کنیم؟
قطعاً تاکنون این موارد را زیاد شنیدهاید، اما هنوز هم ماسک، فاصله گذاری اجتماعی و رعایت پروتکلهای بهداشتی اقدامات مهمی هستند که میتوانیم برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا انجام دهیم. حالاکه آمار کرونا در کشور رو به افزایش است، باید توجه کنیم و با رعایت نکاتی ساده از شیوع پیک هشتم و موج جدید کرونا جوگیری کنیم.