فشار خون بالا یا پرفشاری زمانی روی می دهد که فشار خون تا سطح خطرناکی افزایش یابد. اندازه گیری فشار خون در واقع میزان خون عبوری از رگ های خونی و میزان مقاومت رگ ها در برابر خون در حین ضربان قلب را محاسبه می کند.
شریان های باریک مقاومت را افزایش می دهند. هرچه شریان ها باریک تر باشد، فشار خون بیشتر می شود. افزایش فشار در طولانی مدت می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در سلامتی از جمله بیماری های قلبی شود.
پرفشاری خون بسیار شایع است. در واقع از آنجا که دستورالعمل ها به تازگی تغییر کرده اند، انتظار می رود که در حال حاضر حدود نیمی از بزرگسالان با این بیماری تشخیص داده شوند.
به طور معمول فشار خون بالا در طی چند سال ایجاد می شود و معمولاً بدون هیچ گونه علامتی است؛ اما حتی بدون علائم نیز می تواند به عروق خونی و اندام ها، به خصوص مغز، قلب، چشم ها و کلیه ها آسیب بزند.
تشخیص زودهنگام مهم است. خوانش منظم فشار خون می تواند به شما و پزشک در تشخیص زودهنگام تغییرات کمک کند. در صورت افزایش فشار خون، ممکن است پزشک برای ارزیابی اینکه آیا این مقدار بالا می‌ماند یا به سطح نرمال باز می‌گردد، تا چند هفته فشار خون را چک کند.
درمان پر فشاری خون شامل مصرف دارو و ایجاد تغییرات سالم در سبک زندگی است. اگر این بیماری درمان نشود، می تواند منجر به بیماری هایی چون حمله قلبی و سکته مغزی شود.
علائم فشار خون بالا چیست؟
به طور کلی فشار خون بالا یک بیماری خاموش است. بسیاری از افراد هیچ گونه علامتی ندارند. ممکن است تا آشکار شدن علائم این بیماری، سال ها یا حتی ده ها سال طول بکشد. حتی در این صورت نیز ممکن است این علایم به دلایل دیگری نسبت داده شود.
علائم فشار خون بالا می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- تنگی نفس
- خون دماغ
- گرگرفتگی
- سرگیجه
- درد قفسه سینه
- تغییرات دید
- وجود خون در ادرار
این علائم به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارند. این علائم در همه افراد مبتلا به فشار خون بالا روی نمی دهد، اما انتظار برای بروز این علامت ها می تواند منجر به مرگ شود.
بهترین راه برای آگاهی از ابتلا به فشار خون بالا اندازه گیری منظم فشار خون است. بیشتر مطب ها در هر مراجعه فشارخون را اندازه گیری می کنند.
در صورتی که فقط چکاپ سالانه انجام می دهید، با پزشک خود در مورد خطرات ناشی از فشار خون بالا و سایر اقداماتی که ممکن است در اندازه گیری فشار خون به شما کمک کند، صحبت کنید.
به عنوان مثال، اگر سابقه خانوادگی بیماری های قلبی یا فاکتورهای خطر ایجاد این بیماری را دارید، ممکن است پزشک توصیه کند که فشار خون خود را دو بار در سال چک کنید. این کار به شما و پزشک تان کمک می‌کند قبل از بروز مشکل، در جریان وقوع آن باشید.
چه عواملی منجر به افزایش فشار خون می شود؟
دو نوع پرفشاری وجود دارد و هر یک علت مجزایی دارد.
پرفشاری اولیه
پرفشاری اولیه، پرفشاری اساسی نیز خوانده می شود. این نوع پرفشاری با گذشت زمان و بدون هیچ گونه دلیل مشخصی رخ می دهد. بیشتر افراد به این نوع پرفشاری مبتلا هستند.
محققان هنوز نمی دانند چه مکانیسم هایی موجب افزایش تدریجی فشار خون می شوند. مجموعه ای از عوامل ممکن است در این خصوص نقش داشته باشد. این عوامل عبارتند از:
ژن ها
برخی از افراد از نظر ژنتیکی مستعد فشار خون بالا هستند. این امر ممکن است
ناشی از جهش های ژنی یا ناهنجاری های ژنتیکی باشد که از والدین به فرزندان ارث رسیده است
تغییرات فیزیکی
گاهی تغییر یک چیز در بدن ممکن است با بروز مشکلاتی در سراسر بدن همراه باشد.
فشار خون بالا می تواند یکی از این مشکلات باشد. به عنوان مثال، تصور می‌شود
تغییرات عملکرد کلیه به علت افزایش سن می تواند موجب برهم خوردن تعادل طبیعی
نمک‌ها و مایعات در بدن شود. این تغییر ممکن است افزایش فشار خون را در پی داشته باشد.
محیط
سبک زندگی ناسالم مانند عدم فعالیت بدنی و رژیم غذایی ضعیف، می تواند با گذشت زمان بدن را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از سبک های زندگی می توانند منجر به بالا رفتن وزن شوند. اضافه وزن یا چاقی می تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد.
نحوه اندازه گیری فشار خون چگونه است؟
در اندازه گیری فشار خون دو عدد ثبت می شود:
-
فشار سیستولیک
این عدد، اولین عدد یا عدد بالایی است و نشان دهنده فشار شریان ها در زمان تپش قلب و پمپاژ خون است.
-
فشار دیاستولیک
این عدد، عدد دوم یا عدد پایینی است و میزان فشار شریان ها بین ضربان های قلب است.
- پنج دسته خوانش فشار خون برای بزرگسالان تعریف می کنند:
- سالم
فشار خون سالم کمتر از ۸۰/۱۲۰ میلی متر جیوه (mm Hg) است. - افزایش یافته
مقدار سیستولیک بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلی متر جیوه ،و مقدار دیاستولیک کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه است. پزشکان معمولاً فشار خون بالا را با دارو درمان نمی کنند، در عوض ممکن است تغییر سبک زندگی را برای کمک به کاهش فشار خون پیشنهاد کنند. - پرفشاری مرحله یک
مقدار سیستولیک بین ۱۳۰ تا ۱۳۹ میلی متر جیوه، یا مقدار دیاستولیک بین ۸۰ تا ۸۹ میلی متر جیوه است. - پرفشاری مرحله دوم
مقدار سیستولیک ۱۴۰ میلی متر جیوه یا بالاتر از آن است و یا میزان دیاستولیک ۹۰ میلی متر جیوه یا بیشتر از آن است. - پرفشاری بحرانی
مقدار سیستولیک بیش از ۱۸۰ میلی متر جیوه است، و یا میزان دیاستولیک بیش از ۱۲۰ میلی متر جیوه است. فشار خون واقع در این محدوده نیازمند مراقبت فوری پزشکی است. در صورتی که در زمان بالا بودن فشار خون علائمی مانند درد قفسه سینه، سردرد، تنگی نفس یا تغییرات بینایی روی دهد، مراقبت های پزشکی اورژانسی لازم است.
اندازه گیری فشارخون بوسیله دستگاه (بازوبند) فشارسنج صورت می گیرد. درست بستن بازوبند برای خوانش دقیق بسیار حائز اهمیت است. قرارگیری نامناسب بازوبند ممکن است به اندازه گیری نادرست منجر شود.
اندازه گیری فشار خون در کودکان و نوجوانان متفاوت است. اگر می‌خواهید فشار خون آن‌ها را بررسی کنید، از پزشک بخواهید از بازوبندهای مناسب برای کودک شما استفاده کند.
- سالم
